Κυριακή 26 Μαΐου 2013

Ο πύργος Ηλι-Βουργού στα τείχη της Αδριανούπολης-Edirne surlarındaki Yeni Burgaz Kulesi





Μετά από άλλα 100 μέτρα τελειώνει η Β. πλευρά του τείχους . Στη Β.Δ. γωνία υψώνεται πελώριος στρογγυλός πύργος, σε όλα όμοιος με τον πύργο του Ωρολογίου στη ΒΑ. πλευρά. Και αυτός έχει επάλξεις. Δεν υπήρχε καμιά επιγραφή πάνω του , όπως και στους υπόλοιπους τετράγωνους και στρογγυλούς πύργους , ούτε ίχνος επισκευής. Ο πύργος αυτός ονομαζόταν Ηλί-Βουργού και σύμφωνα με τον κ. Παρασχίδη και Αιλιοπύργιο · έτσι τουλάχιστο μου έλεγε ο αείμνηστος ότι είδε γραμμένο το όνομα αυτού του πύργου σε αρχαίους κώδικες . Αλλά τι μπορούσε να σημαίνει αυτό το όνομα ;
Μήπως ήταν από τα αρχαιότατα χρόνια αφιερωμένος στον αυτοκράτορα Αίλιο Αδριανό , τον χτίστη της πόλης και του τείχους ; Αλλά ο Χιβρί και μαζί με αυτόν όλοι οι Τούρκοι χρονογράφοι αποκαλούν αυτόν τον πύργο Γελλί-Βουργάζ , δηλαδή Πύργο των Ανέμων , ίσως γιατί ήταν πολύ εκτεθειμένος στη μανία του βίαιου Βοριά . Ο πύργος χρησίμευε ως φυλακή των Τούρκων μεγιστάνων που έπεφταν σε δυσμένεια.
Γι` αυτόν τον πύργο η λαϊκή παράδοση αναφέρει τα εξής : όταν ο αρχιτέκτονας του περίφημου τεμένους Σελιμιέ που ονομαζόταν δήθεν Ηλίας
τελείωσε το αριστούργημά του , προσκλήθηκε από το Σουλτάνο Σελίμ Β` , που αφού τον συγχάρηκε , τον ρώτησε πόσα παράθυρα έχει το τέμενος. Αυτός του απάντησε ότι έχει 999 και ο Σουλτάνος ρώτησε πάλι : και γιατί δεν τα έκανες 1000 ; Διότι , απάντησε ο Ηλίας με με τον αριθμό 999 (και μάλιστα στην τουρκική γλώσσα ντοκούζ γιουζ ντοξάν ντοκούζ) δηλώνεται πιο καθαρά το πλήθος τους , παρά με το μονοσύλλαβο μπιν (=χίλια). Την απάντηση αυτή ο Σελίμ δεν τη βρήκε ικανοποιητική και διέταξε τον αρχιτέκτονα να κατασκευάσει ακόμα ένα παράθυρο, για να συμπληρωθεί ο αριθμός χίλια.
Ο Ηλίας δεν ήθελε να βλάψει το αριστούργημά του , όμως φοβόταν την οργή του Σουλτάνου. Ανέβηκε στον πιο ψηλό εξώστη ενός από τους τέσσερις μιναρέδες και από εκεί πέταξε με ξύλινα φτερά , όπως ο ομότεχνός του Δαίδαλος , που οικοδόμησε το Λαβύρινθο της Κρήτης. Ενώ λοιπόν περνούσε πάνω από τον πύργο, έπεσε πάνω του το τρυπάνι (μπουργού) και γι` αυτό ο πύργος ονομάστηκε Ηλί-μπουργού , δηλάδή πύργος του τρυπανιού του Ηλία !
Η λαϊκή αυτή παράδοση που βασίζεται μόνο σε βεβιασμένη παρετυμολογία , όσο παράλογη κι αν φαίνεται, για εμάς  τους Έλληνες της Κεντρικής Θράκης έχει μεγάλη σπουδαιότητα , γιατί είναι ίδια με την παράδοση του Δαίδαλου , διαφέροντας πολύ λίγο από αυτήν.


Από την αρχαιολογική μελέτη του Γ.Ι.Λαμπουσιάδη 
"Περί των τειχών της Αδριανουπόλεως"
Ορεστιάς , 10 Φεβρουαρίου 1923





Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου